RTV Rijnstreek

Op 10 april 2025 vond in de Valleiregio de ETHOS-telling plaats. Dit is een manier om de dak- en thuisloosheid in een regio in beeld te brengen. Uit de telling blijkt dat in de Valleiregio ruim 1200 mensen zich op 10 april in een situatie bevonden die onder de ETHOS-definitie van dak- of thuisloosheid valt. 61 procent man en 32 procent vrouw, met 44 nationaliteiten. In de gemeente Wageningen gaat het om 75 volwassenen en 19 kinderen.

Een aanzienlijk deel hiervan betreft mensen die (tijdelijk) bij familie of vrienden verblijven, of wonen in tijdelijke opvang of ongeschikte huisvesting. Ook kinderen (186), jongeren tot 28 jaar (310), mensen met psychische problematiek en economisch daklozen zijn duidelijk aanwezig in het beeld van de Valleiregio.

Uit de cijfers blijk dat de woonproblematiek breder en complexer is dan vaak gedacht. Het gaat niet alleen om zichtbare dakloosheid, maar ook om stille vormen van woononzekerheid die grote impact hebben op gezondheid, bestaanszekerheid en toekomstperspectief, zeker voor gezinnen en jongeren.

Valleiregio

De gemeenten Ede, Wageningen, Veenendaal, Rhenen, Renswoude, Barneveld en Scherpenzeel deden gezamenlijk mee aan deze landelijke teldag. De telling wordt uitgevoerd door hogeschool Utrecht en het Kansfonds in samenwerking met woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties, maatschappelijke opvang en lokale vrijwilligers. De resultaten geven een breder én menselijker beeld van dak- en thuisloosheid dan de traditionele tellingen tot nu toe deden.

Waarom een ETHOS-telling?

De ETHOS-telling kijkt verder dan alleen mensen die op straat of in de daklozenopvang verblijven. Het brengt ook mensen in beeld die tijdelijk bij anderen op de bank slapen, in onzekere of ongeschikte woonsituaties verblijven, of dreigen hun woning te verliezen. Wethouder Guido van Vulpen: “Wageningen hanteert sinds jaar en dag het principe ‘geen mens op straat’ wat betreft dakloosheid. Met deze telling krijgen we ook inzicht in thuisloosheid. Oftewel mensen die afwisselend op plekken verblijven die voor hen geen goed thuis zijn. Dankzij de inzet van heel veel organisaties en mensen hebben we nu voor de hele regio een beter en completer beeld van dak- en thuisloosheid in onze regio. We gaan hier regionaal mee aan de slag om te zorgen voor passende woonoplossingen en preventie. Want achter elk cijfer in deze telling schuilt een mens en een verhaal.”

Inzetten op oplossingen

De Valleiregio werkt al geruime tijd aan diverse oplossingen voor mensen die (dreigen) dak- of thuisloos te raken of die tussen wal en schip vallen. Eén van deze initiatieven is het project Housing First, waarbij mensen die langere tijd dak- of thuisloos zijn, een eigen woning krijgen. Vanuit die stabiele basis ontvangen zij begeleiding op maat om hun leven weer op de rit te krijgen. Deze aanpak is bewezen effectief.

Daarnaast werkt de regio aan de ontwikkeling van Anders Wonen: kleinschalige woonplekken, speciaal bedoeld voor mensen met psychische of verslavingsproblemen. Dit woonconcept biedt een alternatief voor mensen die niet tot hun recht komen binnen het reguliere woningaanbod.

De komende periode wil de Valleiregio zich ook nadrukkelijker richten op Wonen Eerst: een meer preventieve benadering van Housing First, waarbij voorkomen wordt dat mensen überhaupt dakloos raken door tijdig passende woonoplossingen en begeleiding te bieden.

Blik op preventie

De resultaten van de ETHOS-telling bevestigen het belang van vroegtijdige signalering en preventie en zijn meegenomen in het regionaal actieplan dakloosheid Valleiregio. Door in te zetten op tijdige hulp bij schulden, relatieproblemen of dreigende huisuitzetting, kunnen gemeenten voorkomen dat mensen überhaupt in dak- of thuisloosheid terechtkomen.